El-‘ucâletü’r-rahmiyye şerhu’r-risâleti'l-vaz'iyye

Eğinli Mehmed Rahmi Efendi’nin “el-‘Ucâletü’r-Rahmiyye fî Şerhi’r-Risâleti’l-Vaz‘iyye” Adlı Eserin Tanıtımı
Bu çalışma, Osmanlı ilim dünyasının önemli âlimlerinden Eğinli Mehmed Rahmi Efendi’ye ait olan “el-‘Ucâletü’r-Rahmiyye fî Şerhi’r-Risâleti’l-Vaz‘iyye” adlı Arapça eserin titiz bir tahkik sürecinden geçirilerek gün yüzüne çıkarılmasıdır. Eser, kelâm ve mantık ilimlerinin kesişim noktasında yer alan vaz‘ (lafzın bir manaya delâlet edecek şekilde konulması) meselesi üzerine derinlemesine bir şerh çalışmasıdır.
Eğinli Mehmed Rahmi Efendi, Osmanlı medrese geleneği içerisinde mantık ve kelâm alanında yetişmiş, dönemin ilmî tartışmalarına katkı sunmuş mümtaz bir şahsiyettir. Bu şerh, özellikle Sa‘deddîn et-Teftâzânî'nin meşhur Risâle fi’l-Vaz‘ adlı eserine dair bir çözümleme sunmakta; vaz‘ konusunu hem lugavî hem de usûlî yönleriyle ele almaktadır.
Yapılan tahkik çalışmasında, 1311 tarihli Safa ve Enver Matbaası baskısı (Süleymaniye Kütüphanesi, Celal Oktan, nr. 425) esas alınmıştır. Metin modern imlâya göre yeniden yazılmış, noktalama işaretleri eklenmiş, âyet ve hadisler kaynaklarıyla birlikte belirtilmiş, kitap isimleri ve alıntılar tespit edilerek metne işlenmiş, dipnotlarla metnin ilmî arka planı açıklanmış, müellifin kullandığı kaynaklara atıflar verilmiştir. Ayrıca müellifin hayatı ve eserin içeriğine dair bir giriş yazısı da hazırlanmıştır.
Bu eser, klasik mantık ve kelâm metinlerine ilgi duyan araştırmacılar için olduğu kadar, Osmanlı düşünce mirasını derinlemesine incelemek isteyen akademisyenler için de kıymetli bir başvuru kaynağıdır.